Energiezuinig leven met zonnepanelen en een energetische renovatie van je dak: 5 tips

Je dak voorzien van een installatie met zonnepanelen maakt een enorm verschil in je energieverbruik, kosten en CO2-uitstoot. Maar wat kun je nog meer doen om de energiezuinigheid van je dak te optimaliseren? In dit artikel ontdek je met welke maatregelen je het potentieel van je dak optimaal benut, hoeveel zonnepanelen je nodig hebt om in je eigen verbruik te voorzien, en meer.

1. Zonnepanelen

Zelfs nu de digitale meter over heel Vlaanderen wordt uitgerold, blijven zonnepanelen een uitermate interessante investering. Ze zorgen voor een (aanzienlijk) lager energieverbruik, een verlaging van je energiefactoor, en een aanzienlijke vermindering van je CO2-uitstoot.

De kwaliteit van zonnepanelen gaat er bovendien steeds maar op vooruit. Zowel het rendement als de levensduur van zonnepanelen is enorm gestegen. Een zonnepaneel gaat nu wel 25 tot meer dan 30 jaar mee. Die initiële investering? Die heb je er na 7 tot 8 jaar volledig uitgehaald!

Hoeveel zonnepanelen plaatsen? Volledig oppervlakte van het dak vol leggen of niet?

Je wilt met je zonnepaneleninstallatie natuurlijk zoveel mogelijk voorzien in je eigen energiebehoeften. Hoe weet je nu precies hoeveel zonnepanelen je nodig hebt om volledig onafhankelijk te zijn van het elektriciteitsnet?

Om te bepalen hoeveel zonnepanelen je nodig hebt, moet je eerst vaststellen hoeveel elektriciteit je verbruikt. Een gezin van 4 personen gebruikt jaarlijks gemiddeld 4.000 kWh (kilowattuur). Wil je weten hoeveel kilowattuur jouw gezin jaarlijks verbruikt? Check de eindafrekening van je elektriciteitsleverancier.

Vervolgens bereken je het vereiste vermogen. Een zonnepaneel heeft een gemiddeld piekvermogen van 250 wattpiek (Wp). In België halen zonnepanelen doorgaans niet hun piekvermogen, maar zo’n 85 procent van dat piekvermogen. 1 wattpiek staat bijgevolg gelijk aan 0,85 kilowattuur. 

Voor een verbruik van 4.000 kWh heb je dus een zonnepaneleninstallatie met een vermogen van 4.705 wattpiek nodig (4.000/0,85). Nu kun je berekenen hoeveel zonnepanelen je nodig hebt. Je deelt 4.705 (aantal wattpiek) door 250 wattpiek (gemiddeld vermogen van een zonnepaneel) en bekomt 18,8, of eenvoudigweg 19 zonnepanelen. 

Een zonnepaneel heeft een gemiddeld oppervlak van 1.65 vierkante meter. 19 zonnepanelen nemen dus een kleine 32 vierkante meter ruimte in beslag. Je hele dak volleggen? Dat is, voor een gezin van 4, normaal gezien niet nodig!

Tip: Houd er rekening mee dat je zonder thuisbatterij enkel overdag gebruik kunt maken van de energie die je zonnepanelen opwekken. Met een thuisbatterij kun je de overtollige elektriciteit, die je overdag opwekt maar niet gebruikt, opslaan. De opgeslagen elektriciteit gebruik je zodra de panelen zelf geen energie meer opwekken.

Hoeveel zonnepanelen heb je nodig voor 3.500 kWh?

Voor een verbruik van 3.500 kWh gaat de berekening als volgt.

3.500 kWh gedeeld door 0,85: 4.118 (naar boven afgerond). Deel je 4.118 door 250, dan bekom je 16,47. Een installatie met 16 tot 17 zonnepanelen volstaat voor een verbruik van 3.500 kWh.

Natuurlijk heeft niet elk zonnepaneel een vermogen van 250 Wattpiek. Wil je een installatie die minder ruimte in beslag neemt? Dan kies je voor zonnepanelen met een groter vermogen! Een installateur geeft je een overzicht van de mogelijkheden en helpt je de potentiële opbrengst van je dak te optimaliseren.

Check de zonnekaart

Wil je weten hoe goed een zonnepaneel zou renderen op jouw dak? Check dan zeker de zonnekaart. Daarop kun je duidelijk zien hoeveel zonlicht je dak opvangt, en of je dak niet te veel schaduw vangt. Een geschikt dak heeft een zuidelijke oriëntatie, voldoende zon, en de mogelijkheid om de ideale hellingshoek te realiseren. 

Tip: Heb je een plat dak? Geen zorgen, ook dan zijn er mogelijkheden. Een installateur zal je dak waarschijnlijk voorzien van een draagconstructie. Zo komen je zonnepanelen alsnog in de juiste hoek te liggen, en geniet je een optimaal rendement met een mooie opbrengst!

Wat kost een dak met zonnepanelen?

Je betaalt gemiddeld 340 euro per zonnepaneel. Een installatie met 15 zonnepanelen kost je zo’n 5.100 euro.

Zonnepanelen kosten gemiddeld 1,35 euro per Wattpiek. Hoe hoger het vermogen, hoe duurder het zonnepaneel!

Tip: Overweeg je zonnepanelen aan te schaffen? Overweeg dan zeker een groepsaankoop om aanzienlijk te besparen. Vergeet ook zeker niet om na te kijken voor welke premies en subsidies je in aanmerking komt! Werk je met een erkend installateur? Dan helpt die je bij de premie-aanvraag. 

2. Zonne-energie optimaal benutten met een zonneboiler

Behalve zonnepanelen kun je ook een zonneboiler op je dak plaatsen. Een zonneboiler gebruikt zonnecollectoren om je water op te warmen. Het warme water wordt opgeslagen in een opslagvat, zodat je ook ‘s avonds kunt genieten van een warm bad of een warme douche. Een zonneboiler gaat gemiddeld 25 jaar mee, en kost je 4.000 tot 6.000 euro.

De energiebesparing? Zo’n 40 procent! Hoeveel je precies bespaart, is natuurlijk afhankelijk van meerdere factoren. Denk maar aan het vermogen van je installatie, je verbruiksgewoonten, en de capaciteit van het opslagvat. De investering in een zonneboiler zou je op gemiddeld 12 tot 14 jaar volledig terugverdienen.

Waar zonneboiler plaatsen?

Zowel hellende als platte daken zijn geschikt voor zonneboilers. Op een plat dak zal de installateur een hellende, dragende constructie plaatsen, zodat de zonnecollectoren in een gunstige hoek komen te liggen. De collectoren worden zuidelijk georiënteerd. Afhankelijk van de precieze ligging van de woning wordt de zonneboiler in een hoek van 20 tot 60 graden geplaatst.

Is je dak sterk genoeg voor een zonneboiler?

Een zonnecollector weegt gemiddeld 30 tot 50 kilogram. Om te bepalen of jouw dak genoeg draagkracht heeft, doe je best beroep op een professional. Ook voor daken met een geringe draagkracht kan een oplossing gevonden worden, bijvoorbeeld door te werken met een overspanning van het dak.

3. Dakisolatie

Een van de beste manieren om het potentieel van je dak te benutten is en blijft het isoleren van het dak. Een woning zonder dakisolatie kan wel meer dan 30 procent van de opgewekte warmte verliezen. 

Je dak na-isoleren is dan ook een geweldige manier om je energieverbruik te doen dalen. Daarmee bespaar je niet enkel handenvol geld, je verhoogt ook het wooncomfort aanzienlijk én zorgt voor een verkleining van je CO2-uitstoot.

Prijs berekenen: Wat kost de isolatie van een plat of hellend dak?

Een dak isoleren kan 20 tot 200 euro per vierkante meter kosten. De precieze prijs is afhankelijk van het gekozen isolatiemateriaal, de oppervlakte van het dak, en de vraagprijs van de dakwerker.

Tip: Besparen op dakisolatie? Vergelijk offertes, en bekijk voor welke (gemeentelijke) premies je in aanmerking komt!

4. Overweeg een groen dak als dakbedekking (voor daken met zonnepanelen in het bijzonder!)

Een groendak oogt niet enkel mooi, het draagt ook bij aan de energiezuinigheid van je woning. Een groendak zuivert de lucht, vangt regenwater op, verlaagt de omgevingstemperatuur en helpt ook de temperatuur in huis te reguleren. Met een groendak blijft je woning fris in de zomer, en langer warm in de winter.

Daarnaast biedt een groendak ook akoestische isolatie. Een begroeid dak absorbeert geluiden van buitenaf. Ook heeft een groendak een dubbele beschermende werking. Enerzijds gaat de onderliggende dakbedekking langer mee, anderzijds werkt een groendak brandvertragend.

Let op: Een groendak is geen alternatief op dakisolatie, maar biedt wel een mooie aanvulling op dakisolatie.

Bovendien verhoogt een groendak het rendement én de levensduur van je zonnepanelen. Zonnepanelen op een groen dak zijn minder vatbaar voor oververhitting, worden minder snel vuil, en kunnen hun vermogen beter benutten.

Is je dak geschikt?

Platte, niet beschaduwde daken kunnen doorgaans probleemloos omgetoverd worden tot groendaken. Een dak met een helling groter dan 35 graden kan dergelijke transformatie ook aan, maar dan moet de dakwerker gebruik maken van speciale verankeringen.

Let ook op het onderliggende isolatiemateriaal, en de draagkracht van je dak. Een groendak kan wel 150 tot 500 kilo per vierkante meter wegen! Een dak met onvoldoende draagkracht zal het begeven onder zo’n gewicht. Ook isolatiemateriaal dat geplet kan worden, zal het niet lang volhouden onder zulke belasting. 

Groendaken worden daarom vooral gelegd op nieuwbouwwoningen die daar speciaal voor voorzien zijn. Benieuwd of jouw dak in aanmerking komt voor zo’n vergroening? Een specialist komt langs en bekijkt de mogelijkheden!

5. Slim omgaan met elektriciteit

Nu je woning een stuk energie-efficiënter is, kijk je best even naar je eigen energieverbruik. Hoe energiezuinig een woning ook is, je leefgewoontes blijven een belangrijke rol spelen in hoe energiezuinig je echt leeft.

Enkele tips:

• Houd je energieverbruik in de gaten door de meterstanden bij te houden. Neem de meterstanden maandelijks over in een schriftje of een Excel bestand. Op die manier kun je jouw gebruik monitoren, en zie je precies wat voor effect aanpassingen in je gewoontes hebben op je energieverbruik.

• Schakel over op ledlampen. Een ledlamp is zo’n 85 procent zuiniger dan een halogeenlamp, en wel 90 procent zuiniger dan een gloeilamp. Door over te schakelen op ledlampen kun je gemakkelijk 100 euro per jaar besparen op je energiefactuur. Een ledlamp is wat prijziger dan een gloei- of halogeenlamp, maar gaat ook een stuk langer mee!

• Gebruik een stekkerdoos met schakelaar. Je router, computer, televisie, en andere elektrische apparaten verbruiken ook elektriciteit terwijl ze niet aanstaan. Tenminste, als je ze aansluit op een gewone stekkerdoos of rechtstreeks inplugt in het stopcontact. Dergelijk sluipverbruik kost je al snel 100 tot wel 150 euro per jaar. Een stekkerdoos met schakelaar zet je eenvoudig uit zodra je klaar bent met het gebruiken van het apparaat. 

Meer weten? Vraag een energieaudit aan of contacteer een specialist

Wil jij je energieverbruik zo veel mogelijk verlagen? Laat je dan bijstaan door een professional! Een expert neemt je dak onder de loep en kijkt welke energiebesparende of energieopwekkende maatregelen mogelijk zijn.